Bàn Về Nguồn Gốc Từ Tarot



1. Giới Thiệu

Bài này bàn về nguồn gốc của từ Tarot mà ngày nay chúng ta dùng. Trong bài này sẽ không đề cập đến các tên khác của bài Tarot, hay có liên hệ với bài Tarot như maluk, Ambras, Trionfi ..., mặc dù nguồn gốc của các từ này cũng phản ánh phần nào sự phát triển của bài Tarot tại châu Âu.

2. Nguồn Gốc

Từ gốc Tarot chắc chắn đã xuất hiện trước thế kỷ 17 vì người ta đã sử dụng các từ taroter và tarotage trong nhiều văn bản của Pháp. Phát xuất của nó có lẽ là từ Tarocchi (mà từ số nhiều là Tarocco). Tài liệu sớm nhất ghi lại từ này ở tiếng Ý là trong một văn bản cổ ở vùng Ferrara vào tháng 2 năm 1442. Mặc khác, người ta cũng nhận thấy rằng người Ý thường phát âm "-ot" trong tiếng Pháp thành ''-occo" hay "-occhi". Một tác phẩm của Francesco Berni tên Capitolo del Gioco della Primiera xuất bản năm 1526 cũng nhắc đến điều này. 

Từ Tarock trong tiếng Đức và Thụy Sĩ (nhóm sắc tộc Germanic-Slavic ) và từ  tarok hay tarokk (trong các nước Trung Âu khác) có sẽ xuất hiện sau từ Tarot trong tiếng Pháp, do ảnh hưởng của nền văn hóa này. Một vài giả thiết khác cho rằng nó có lẽ chịu ảnh hưởng từ tiếng Ý cùng lúc với từ Tarot của tiếng Pháp. Điều này cũng có thể sảy ra. Từ Tarockamien của các dân tộc phía Đông Âu (Áo, Hungary, Nam Tư)có lẽ xuất hiện sau cùng, và chịu ảnh hưởng từ các nước Trung Âu. Từ Tarot của Anh có lẽ ảnh hưởng trực tiếp từ tiếng Pháp và nó sao chép nguyên dạng.

Từ Tarocchi trong tiếng Ý có lẽ được phát xuất từ tên của dòng sông Taro (Tiếng Latin là Taurus) chảy qua vùng Parma, một trong những nơi sản sinh ra trò chơi này.  Sông Taro dài 126 km, chảy qua vùng bắc Ý và khu vực Parma ngang qua thành phố Parma, và nhập với dòng sông Po. 

Người ta cũng nhận thấy mối liên hệ giữa từ Tarot với từ Marut Harut, tên của vài nhân vật trong kinh Koran. Trong kinh Koran, đây là tên của 2 vị thần, tuy nhiên nó lại được văn hóa Isarael gán cho 2 tên của quỷ dữ với các mối liên hệ chằng chịt về tôn giáo, mê tín, huyền bí ... Sự gần gũi về mặt ngữ âm giữa tarot تاروت  và  Harut هاروت hay Marut ماروت   rõ ràng đến mức, người ta coi nó là nguồn gốc chính thức của từ này trong một vài tài liệu gần đây. Một sự hiển nhiên là 3 từ này đều có gốc ả rập, và đều dẫn về một khái niệm huyền bí, vì vậy giải thiết này hoàn toàn có cơ sở.

Một giả thiết từ tiếng Latin cho thấy mối liên hệ giữa từ Tarot và các từ chơi chữ như "Rota" có nghĩa là "con đường của tồn tại" hay từ "orat" như một phép chơi đảo từ với ý nghĩa là "il prie", "được định mệnh". Các giả thiết này có vẻ lấy từ cảm hứng từ sự phổ biến của từ gốc Latin trong các vấn đề huyền bí.

Theo các nhà huyền học có khuynh hướng Do Thái, họ cũng chỉ ra một giả thiết về sự chơi chữ đảo ngữ, vốn thường thấy trong các tôn giáo thần bí. "Tarot" và "Torat" mà họ tin rằng có nguồn gốc từ chữ Torah, tên của bộ luật quang trọng trong tiếng He-brew, có ảnh hưởng sâu rộng đến nhiều nền văn hóa thuộc Do Thái. Có thể xem thêm về Mishné Torah hay Yad haHazaka.

Dựa vào sự liên hệ với các chỉ dẫn ả rập, nhiều nhà nghiên cứu cho rằng từ Tarot còn có thể phát xuất từ chữ Turuq  طرق  với ý nghĩa là "bốn con đường".Khái niệm này được nhiều nhà huyền học áp dụng cho việc bói toán. Những ai có từng nghiên cứu về Tarot chắc vẫn quen thuộc với khái niệm "con đường chân lý" hay "con đường của chàng khờ", được đề cập khá nhiều ở các học giả Tam Điểm.Giả thiết này do Idries Shah đề xuất.

Một vài giả thiêt ả rập khác, căn cứ vào cách chơi bài mà người ta có thể tìm thấy sự liên hệ giữa chữ Tarot và chữ Taraka  ترك , với ý nghĩa là "từ bỏ, rơi lại, đưa về phía sau"'. Người ta cũng có thể tìm thấy mối quan hệ ngôn ngữ giữ chữ  tarocco trong tiếng Ý  và sự biến đổi từ chữ Tarh طرح  với ý nghĩa là "trừ đi, bỏ bớt, loại ra". Một từ ả rập khác cũng được xem xét là từ "Tar-I-Qa" có nghĩa là "cách sống tốt".

Người ta còn thấy chữ Tarot và cách ghép chữ theo Ai Cập: "Tar-Ro". Trong đó, "tar" nghĩ là tiếng nói, "ro" nghĩa là hoàng gia, vua. Từ đó, Tarot có nghĩa là tiếng nói từ các vị vua Ai Cập. Một dẫn giải khác, từ tên hai vị thần tối cao của người Ai Cập là "Ptah" (Thần sáng tạo) và "" (Thần mặt trời) tạo thành từ "Ptah-Râ" mà biến đổi theo thời gian thành "Tarat" sau nữa thành "Ta-rot". Ngoài ra, một số sách còn liên hệ với tên nhà tiên tri người Ai Cập "Ratat", người đã đưa ra những lời tiên tri về người Atlantes, trong một cách chơi chữ đảo thành "Tarat" và cuối cùng là "Tarot". Các nhà huyền học Ai Cập học đã dùng những lý luận này để củng cố giả thiết rằng Tarot có nguồn gốc từ các triết lý Ai Cập. Gébelin thì cho rằng chữ Tarot có nguồn gốc từ chữ Ai cập : Tar là hoàng gia, Ro là con đường với ý nghĩa là con đường hoàng gia.

Cuối cùng là các giả thiết nguồn gốc từ Tarot do các ảnh hưởng Phương Đông như giả thiết về chữ Ba Tư "Tar-ok" nghĩa là "hãy trả lời tôi", hoặc từ tiếng Hungary "Ta-rok" nghĩa là "chơi bài". Một giả thiết Ấn độ gần đây cho thấy sự liên hệ giữa từ "Tar-Ô" trong tiếng Sankrit có nghĩa là "Sao dẫn đường", hay "Sách hướng dẫn", hoặc từ chữ Hindu "Taru" nghĩa là "nhà thông thái". Những lý luận này nằm rải rác ở các nghiên cứu gần đây về nguồn gốc "Tarot".

3. Kết Luận

Trong những giả thiết này, có lẽ khó mà đoán biết được giả thiết nào là hợp lý nhất. Tuy nhiên, cá nhân tôi cho rằng sự phát xuất từ chữ Turuq với các dẫn giải của nó có lẽ là một ý tưởng tốt, nhất là đựa trên quan điểm bói toán. Hiện nay, giả thiết liên quan đến dòng sông Taro có lẽ được nhiều học giả chấp nhận nhất.

Phillippe NGO, tác giả Tarot Huyền Bí, một người nghiên cứu tarot tại Pháp.
DMCA.com Protection Status
Bài viết "Bàn Về Nguồn Gốc Từ Tarot" có bản quyền, được bảo vệ bởi DMCA. Bất kỳ hình thức sao chép lại ở các trang khác mà không tuân thủ các điều khoảng sử dụng của chúng tôi sẽ được thông báo đến DMCA để thực hiện gỡ bỏ khỏi hệ thống tìm kiếm của Google và Bing. Truy cập DMCA.COM để biết thêm về các biện pháp trừng phạt do vi phạm bản quyền nội dung số.
Trang chủ