“We are apart, yet we are one. We are the chalice and the blade united. We are the life which flows and burns within and through all things. Through the power of our union, much may be born – sun and moon, dark and light. We come together, Raven and Dove, as fire and ice entwine.
The egg awaits the blessed hatching of a new religion. Love is all, love is beyond. Love is the truth which binds all things. It is our purpose, it is our life. What is opposed must be united, what is separate is brought together under us. Stone, river, wind, and fire, sleeping still, through the Lovers they awake.”
--- Emily Carding ---
 |
| The Lovers trong Rider Waite Tarot. Ảnh: Internet. |
Thế giới trải dài và giang rộng với biết bao lẽ huyền nhiệm, kỳ bí. Song dù ma thuật có mạnh mẽ đến đâu, nó cũng phải chịu khuất phục dưới quyền lực của tình yêu. Tình là gì khi chúng kết nối những con người khác biệt, tồn tại riêng rẽ lại với nhau? Yêu là gì khi vì nó mà con người ta hành động điên cuồng tựa hồ như tìm lại hay đánh mất chính mình? Không lời giải thích, không một khái niệm rõ ràng. Ấy thế mà loài người vốn dĩ đầy hoài nghi lại dẹp bỏ những câu hỏi hàn lâm, triết học của mình để lao vào cái mơ hồ, mập mờ, vô định của tình yêu.
Tình yêu với sức sống mãnh liệt, bất diệt. Nó không chừa một ai cũng chẳng từ bất kỳ lĩnh vực nào trong cuộc sống, từ văn thơ, thi ca, nhạc họa, kịch nghệ… Hòa nhịp vào đó, tình yêu cũng xuất hiện trong Tarot. Suốt 78 lá bài, ta dễ dàng tìm thấy hương vị phảng phất của tình yêu với mọi sắc thái, tâm trạng khác nhau. Song, cô đọng nhất, thể hiện rõ ràng, sắc nét nhất chính là The Lovers, lá bài thứ 7 trong bộ ẩn chính – major arcana.
The Lovers là câu chuyện của những đôi tình nhân. Người lạ bỗng chốc gắn kết bền chặt bởi điều gì không hình ảnh, không màu sắc, không mùi vị. Họ tìm đến nhau, tìm đến cái gọi là yêu trong sự hòa hợp giữa những điều khác biệt, thống nhất những cái tôi độc lập. Đấy là sự liên kết các giá trị cả về tinh thần lẫn vật chất, là sự hài hòa về tâm hồn và thể xác. Để rồi qua đó, từ cái sơ nguyên ban đầu, cảm xúc được đẩy lên tới cao trào, chảy trôi từ thái cực này tới thái cực khác của hạnh phúc và khổ đau, của tương tư và ghen tuông, của tự do và ràng buộc, hay nói đúng hơn là của thiên đàng và địa ngục.
Nối tiếp hành trình của The Fool, The Lovers xuất hiện ngay sau The Hierophant. Ở vị tu sĩ, chàng khờ tìm hiểu, lĩnh hội được các giá trị, đức tin, đạo lý từ ngàn đời. Để rồi giờ đây, khi đối mặt trực tiếp với cuộc sống riêng của bản thân mình, chàng phải tự xây dựng hệ thống, cốt lõi cá nhân. Chàng phải quyết định xem điều gì là cần thiết và điều gì là không, phải biết nắm bắt và buông bỏ đúng lúc. Do đó, The Lovers còn có nghĩa là sự lựa chọn. Vâng! Một lần nữa, sự lựa chọn lại xuất hiện trong dòng chảy của bộ ẩn chính. Chúng ta đã bắt gặp nó lần đầu tiên trong The Fool, tại cái khoảnh khắc thực hiện cú nhảy định mệnh, chàng có thể quyết định đứng ngoài nhìn ngắm thế giới hay dấn thân vào nó. Có thể nói, sự lựa chọn của The Fool là sự lựa chọn vô thưởng vô phạt, không đúng mà cũng chẳng sai. Nhưng, The Lovers lại khác, đây là sự lựa chọn đặt trong tình trạng tiến thoái lưỡng nan, chàng bắt buộc phải hành động. Bởi lẽ ấy, sự lựa chọn của The Lovers là rất đúng hoặc rất sai.
.jpg) |
| The Lovers trong Nouveau Art Tarot. Ảnh: Internet |
Sự lựa chọn đó được thể hiện rõ nét qua hình ảnh được mô tả trong lá The Lovers của Tarot de Marseille. Nổi bật lên trên là một nhóm ba người. Chính giữa là chàng trai. Còn hai bên là hai người phụ nữ. Bên trái chàng là người phụ nữ tóc vàng, trẻ trung, xinh đẹp. Phía còn lại là người phụ nữ trông có vẻ đứng tuổi hơn, nghiêm nghị hơn. Bà đội chiếc vương miện đại diện cho quyền lực, cho sự chính thống. Tại đây, có hai giả thuyết được đặt ra cho sự lựa chọn của chàng trai này. Giả thuyết thứ nhất, đưa người phụ nữ trẻ trung trở thành người tình đầy đam mê, quyến rũ còn người đàn bà kia không ai khác hơn chính là mẹ của chàng. Tại đây, chàng phải quyết định sẽ tiếp tục đặt mình trong vòng tay ấm áp của gia đình, được hưởng sự chăm sóc, lo lắng, nâng niu, bảo vệ của thân mẫu hay dứt mình ra khỏi cái thái ấp cũ kỹ ấy để gầy dựng một cơ ngơi, một mái ấm riêng cho bản thân mình. Giả thuyết thứ hai lại lấy chất liệu từ vấn đề muôn thuở của tình yêu – mối quan hệ tay ba. Giờ đây, người phụ nữ trẻ trung lại là hiện thân cho những cám dỗ, cho nhục dục khoái lạc. Còn người đàn bà có lẽ là người tình, người vợ cao sang, quyền quý nhưng có phần khô khan và tẻ nhạt. Lựa chọn của chàng trai giờ không còn mang nghĩa thông thường như đi theo người này, từ bỏ người kia nữa mà là sự lựa chọn giữa các giá trị đạo đức. Chàng sẽ kiềm lòng để tuân theo những quy chuẩn, những thước đo muôn thuở của xã hội hay thả lòng mình, cho phép sự sai lầm dẫn lối để thỏa mãn những cảm xúc đê mê. Như vậy, dù trong bất kỳ giả thuyết nào, chàng trai cũng bị đặt trước những lựa chọn đối trọng ngang bằng, cân tài cân sức; bị đẩy đưa vào sự phân vân, bối rối. Chàng chỉ có thể thực hiện lựa chọn một lần cho mãi mãi! Ngoài ra, trong lá The Lovers còn có sự góp mặt của một nhân vật, thần Cupid – Thần tình yêu có cánh. Thần cầm trong tay chiếc cung và chuẩn bị bắn mũi tên vào chàng trai. Bằng cách này, thần giúp chàng hành động, lựa chọn một cách dứt khoát, quyết đoán hơn. Nhưng nên nhớ, mũi tên luôn bắn vào tim. Do đó, khi đứng trước những tình thế tiến thoái lưỡng nan như vậy, khi lý trí bị lu mờ thì ta nên lắng nghe tiếng nói từ bên trong trái tim mình để tìm được câu trả lời cuối cùng.
Quay lại với Rider Waite, The Lovers đã được Waite và Smith cách điệu, thay đổi từ hình ảnh đến phần nào ý nghĩa. Khác với mô tả thực tế như trong Tarot de Marseille, The Lovers trong Rider Waite được phác họa từ cuộc sống khởi nguyên của Adam và Eve tại vườn địa đàng Eden trong những buổi đầu sáng thế. Người đàn ông và người đàn bà đầu tiên của thế giới ấy, được tạo ra trong hình thái trần truồng, được phác họa một cách chân thực với đầy đủ nét đẹp hình thể trong lá bài. Phía bên phải là Adam, đằng sau chàng là cây sự sống – Tree of Life với mười hai nhánh. Phía bên trái là Eve, đằng sau nàng là cây biết điều thiện điều ác – Tree of Knowledge of Good and Evil, với năm quả chín mọng. Và kia, uốn éo quanh thân cây chính là con rắn – “loài xảo quyệt nhất trong mọi giống vật ngoài đồng”! Xa hơn nữa, là một phần khung cảnh Eden ban sơ với ngọn núi cao hùng vĩ cùng bể nước lênh láng, mênh mông. Nổi bật lên cao, phía bên trên họ là vị tổng lãnh thiên thần Raphael. Ngài xuất hiện từ những đám mây, đang mở rộng vòng tay trong ánh sáng soi tỏ không gian, vạn vật của mặt trời.
Tình yêu không màu, không sắc, không hương, không vị hay muôn màu, muôn sắc, đa hương, ngàn vị? Ai đã từng trải nghiệm tình yêu chắc hẳn đều thấu suốt câu trả lời. Tình yêu cho ta những trải nghiệm rất riêng mà không thể cảm nhận bằng giác quan thông thường và riêng lẻ. Do đó, khi mô tả The Lovers, Pamela Smith đã thêm vào đó một hệ thống biểu tượng và màu sắc, không thiếu không thừa, chính xác đến từng chi tiết. Song, để có thể thấy được ý nghĩa đặc sắc, sâu xa của lá bài, chúng ta phải đặt chúng vào bên cạnh nhau, so sánh với nhau thì mới bật ra được những điều ẩn chứa bên dưới lớp màng hình ảnh.
Trong đó, chúng ta sẽ phân tích rõ hình ảnh vị tổng lãnh thiên thần, người nam và người nữ, cây sự sống và cây biết điều thiện điều ác cùng khung cảnh tại vườn địa đàng Eden.
 |
| The Lovers trong Golden Botticelli Tarot. Ảnh: Internet |
Theo triết thuyết của Golden Dawn, hội đã gán bốn vị tổng lãnh thiên thần cho bốn phương cũng như các yếu tố chủ trì cho phương đó. Trong ấy, Raphael đại diện cho phương Đông, yếu tố khí; Michael tượng trưng cho phương Nam, yếu tố lửa; Gabriel biểu thị cho phương Tây, yếu tố Nước và cuối cùng Auriel đến từ phương Bắc mang yếu tố Đất. Khi Waite đưa Raphael vào lá The Lovers thì đồng nghĩa ba vị còn lại sẽ xuất hiện trong các lá ẩn chính khác. Đó là Temperance, Judgement và Devil.
Raphael là vị tổng lãnh thiên thần, sức mạnh của ngài chính là sự chữa lành. Ngài có thể chữa lành cho cả thể xác, tinh thần lẫn tâm hồn. Chiếc áo choàng của ngài có màu tím, tượng trưng cho sự thật, sự quý phái và quyền lực. Tóc của ngài là ngọn lửa hòa trộn giữa màu đỏ - nguyên lý, xanh lá – sự tưởng tượng và vàng – ánh sáng. Ngài giấu mình trong đám mây, che đi một phần sức mạnh hiện có của bản thân. Như vậy, con người chỉ có thể tìm thấy sự mầu nhiệm vẹn nguyên khi phát triển hoàn thiện cả về tâm hồn và thể xác.
Gán Raphael với lá The Lovers. Lẽ nào Waite – Smith đã đưa ra nhìn nhận, đánh giá về tình yêu. Vì suy cho cùng, tình yêu là phương thuốc mạnh mẽ điều trị mọi căn bệnh trên thế giới này. Mặt khác, trong tình yêu, sau những hạnh phúc, mặn nồng là chuỗi ngày tháng đau khổ từ cô đơn, tương tư, ghen tuông đến dằn vặt. Đặt Raphael vào đây, như một bàn tay ngọt ngào, xoa dịu những nỗi đau chồng chất, những vết thương cay sâu trong lòng mỗi con người. Âu cũng là một sự thấu hiểu rất đỗi bình thường mà phi thường!
Bên dưới ngài, là Adam và Eve, người đàn ông và người đàn bà đầu tiên trên thế giới, được Thiên Chúa tạo ra theo hình ảnh của Người, vượt lên trên mọi loài vật khác trên thế gian và được sinh sống tại vườn địa đàng Eden. Trong hình ảnh, Pamela Smith đã mô tả họ trong trạng thái trần truồng – “Con người và vợ mình, cả hai đều trần truồng mà không xấu hổ trước mặt nhau”. Như vậy, thời điểm mà The Lovers thể hiện là trước khi con người sa ngã. Bởi lẽ, sau khi nếm trái cấm, họ mới bắt đầu nhận thức được – “Bấy giờ mắt hai người mở ra, và họ thấy mình trần truồng: họ mới kết lá và làm khố che thân”. Như vậy, khi đặt Adam và Eve vào những ngày đầu tiên của Sáng Thế Ký, The Lovers đã thể hiện một tình yêu chân thành, chân chất, mù quáng, không tính toán – tình yêu chỉ đơn thuần là tình yêu! Song, câu chuyện không chỉ dừng lại ở đó, Adam và Eve cuối cùng cũng bị dụ dỗ, cũng sa ngã và bị đuổi khỏi Eden, chịu sự trừng phạt muôn kiếp. Vậy nên, tình yêu ban sơ tuy có đẹp thật nhưng nó luôn ẩn tàng những cái ác, lọc lừa len lỏi vào lứa đôi, khiến họ chia rẽ hay chịu cảnh xiềng xích trong địa ngục của ái tình!
Như đã nói đến trong các bài trước, mô – típ ba nhân vật với một nhân vật lớn nhất ở trung tâm và hai nhân vật nhỏ hơn ở bên dưới, nhiều lần xuất hiện trong các lá ẩn chính. Nó thể hiện cho sự cố gắng cân bằng, gắn kết hài hòa giữa hai điều khác biệt. Ở đây là sự hợp nhất giữa người nam và người nữ. Mặt khác, tư thế của ba nhân vật trong lá bài này còn thể hiện con đường phát triển của tâm linh. Nhìn kỹ lá bài, ta dễ dàng nhận thấy, người nam nhìn vào người nữ còn người nữ lại hướng mắt về phía vị tổng lãnh thiên thần. Người nam đại diện cho ý thức, người nữ là tiềm thức còn tổng lãnh thiên thần là siêu thức. Như vậy, trình tự phát triển của tâm linh là qua con đường đi từ ý thức đến tiềm thức và cuối cùng là siêu thức.
Sự xuất hiện của ba nhân vật là một chỉnh thể hoàn thiện, không thêm bớt cũng khi thể thay thế được. Song, ở đây lại tồn tại một câu hỏi? Liệu rằng những nhân vật trong lá The Lovers kia có phải là Raphael, Adam và Eve không? Hay chỉ là sự mường tượng của người đời sau, rồi gán ghép, áp đặt vào hình ảnh lá bài? Điều hoài nghi này là không thể tránh khỏi. Do đó, để giải đáp cho những băng khoăng, thắc mắc ấy chúng ta hãy tìm đến những điều mà Waite đã ngầm minh họa thông qua gematria (thay mẫu tự bằng số) trong lá bài. Con số được mã hóa cho ba nhân vật là 311 và 45.
Trong tiếng Hebrew, tên của vị tổng lãnh thiên thần Raphael là RPAL với tổng trị số là 200 + 80 + 1 + 30 = 311. Tương tự, người nam là AISh với tổng trị số 1 + 10 + 300 = 311. Và cuối cùng, người nữ là HAShH cũng có tổng trị số 5 + 1 + 300 + 5 = 311. Như vậy, qua số 311, Waite đã mã hóa tên thiên thần Raphael cũng chỉ định rõ hai nhân vật bên dưới.
Số 45 được mã hóa nơi hình tam giác có ba đỉnh là thiên thần, nam và nữ. 45 là trị số của các chữ Hebrew sau đây. ADM – tên của người nam đầu tiên và là thủy tổ của loài người, 1 + 4 + 40 = 45. Đấng Yahweh và Eve; Cộng chữ Yahweh với chữ Eve ta được số 45, ngang bằng với Adam: IHVH + ChVH = (10 + 5 + 6) + (8 + 6 + 5) = 26 + 19 = 45. Như vậy, qua số 45, ta đã xác định được hai nhân vật nam và nữ bên dưới chính là tổ phụ và tổ mẫu – Adam và Eve.
Thế nên, khi nói The Lovers là hiện thân của tổng lãnh thiên thần Raphael, Adam và Eva là hoàn toàn hợp lý và có căn cứ.
 |
| Adam Eva và trái táo cấm. Ảnh: Internet. |
Còn nhớ, trong vườn địa đàng Eden, có sự xuất hiện đặc biệt của hai cây thiêng. Đó là cây sự sống – Tree of Life và cây biết điều thiện điều ác – Tree of Knowledge of Good and Evil. Cây sự sống, phía sau Adam, với mười hai nhánh mang ngọn lửa chĩa ba là hiện thân cho mười hai tháng trong năm – chuỗi thời gian vô cùng, và mười hai cung hoàng đạo trên bầu trời – vòng không gian vô tận. Nó thể hiện cho sự sống bất diệt. Còn phía bên kia, đằng sau người phụ nữ là cây biết điều thiện, điều ác. Trên đó có năm quả chín mọng. Năm quả này, tượng trưng cho năm giác quan của người. Vậy nên mới nói, tình yêu không thể cảm nhận bằng một giác quan đơn lẻ được và nó là sự tổng hòa nhận thức từ thị giác, khứu giác, vị giác, thính giác và xúc giác. Nhưng trái trên cây lại là trái cấm – “nhưng trái của cây biết điều thiện điều ác, thì ngươi không được ăn, vì ngày nào ngươi ăn, chắc chắn ngươi sẽ phải chết”. Theo quan điểm của riêng mình, tôi nhận thấy việc đưa câu nói này gắn với The Lovers là hoàn toàn đúng. Bởi lẽ, ngoài sử dụng các giác quan của mình, con người cần có một đức tin để duy trì tình yêu, phải biết cân bằng giữa nhìn, nghe, nói, ngửi và cảm nhận. Một khi đánh mất lòng tin, sa ngã, tính toán thì tình yêu sẽ chẳng còn là tình yêu ban đầu. Nó chỉ đơn thuần là một mớ dây trói xiềng xích giữa người và người lại với nhau, cho những đam mê, dục vọng riêng của mỗi người.
Nói một chút về hình ảnh con rắn xuất hiện trên cây biết điều thiện điều ác. Nó là đại diện cho những gì xấu xa tội lỗi nhất. Nó rù quến con người chống lại Thiên Chúa. Nó cần phải bị loại thải. Song nó lại quấn mình sống trên loại cây cao quý. Ở đây, liên tưởng đến thực tế đời sống, ta thấy rằng những cám dỗ tồn tại ở khắp mọi nơi, không chỉ ở những chỗ thấp kém, bẩn thỉu mà nó tồn tại ngay trong những nơi tôn nghiêm, sang trọng. Nó rất khôn ngoan, dùng miệng lưỡi, tuôn ra những điều ngọt ngào nhất để chào mời, quyến rũ ta. Do đó, chúng ta cần phải biết tỉnh táo để tránh xa những cạm bẫy mà nó giăng sẵn, để bảo vệ những thứ ta trân trọng, đặc biệt là tình yêu.
Phía sau là một phần khung cảnh của vườn địa đàng Eden. Ta có thể thấy rõ ngọn núi cao chót vót cùng bể nước rộng bao la. Núi là tượng trưng cho người nam, nước là tượng trưng cho người nữ. Bằng hình ảnh thiên nhiên tuy giản đơn nhưng mang ý nghĩa sâu sắc, Waite – Smith lại một lần nữa nhấn mạnh ý nghĩa về sự hợp nhất giữa nam và nữ trong lá bài.
The Lovers được đánh số thứ 6 trong bộ ẩn chính – major arcana. Số 6 đại diện cho ngôi sao sáu cánh, là sự lồng ghép, kết hợp giữa hai hình tam giác, một hướng lên trên – đại diện cho lửa tức là tính nam, một hướng xuống dưới – đại diện cho nước tức là tính nữ. Như vậy, thông qua việc đánh số, ta lại thấy được sự kết hợp hài hòa của nam và nữ trong tình yêu.
 |
| Sự giao thoa nam nữ trong bộ ReVisoned Tarot. Ảnh: McCloskey. |
Song, không chỉ dừng lại ở đó, người Hy Lạp cổ đại xem số 6 như một tượng trưng cho người lưỡng tính (hermaphrodite). Do đó, ta thấy được rõ các mặt của tình yêu. Nó không phải là chuyện giữa nam và nữ mà còn là tình yêu giữa nam – nam hay nữ – nữ.
Ngoài ra, trong Sáng Thế Ký, Thiên Chúa sáng tạo ra thế giới, vạn vật trong vòng 6 ngày (ngày thứ 7 nghỉ) nên số 6 còn được coi là con số hoàn thành. Đồng thời, số 6 là con số mạnh mẽ và rất có uy lực. Gắn kết với bộ ẩn phụ - minor arcana, ta dễ dàng nhận thấy các lá số 6 đều mang một ý nghĩa đẹp, nó là sự cân bằng đầu tiên của các lá Aces: “6 of Cups là hồi ức tuổi thơ đẹp đẽ, 6 of Wands là chiến thắng khải hoàng, 6 of Swords là hành trình giải thoát và cuối cùng 6 of Pentacles là phát tâm từ thiện.”
Về chiêm tinh học, The Lovers là lá bài đại diện cho cung Song Tử. Điều này thể hiện qua hình ảnh hai người đứng cạnh bên nhau và qua vị tổng lãnh thiên thần Raphael – tổng lãnh thiên thần của sao Thủy, hành tinh cai quản cung Song Tử.
Là khí linh hoạt, những người thuộc cung Song Tử có khả năng tư duy và giao tiếp cao. Họ là người hoạt bát, năng nổ, thông minh, sống dựa vào lý trí hơn là tình cảm và dễ dàng thích nghi với hoàn cảnh mới. Tuy nhiên, cũng rất hay thay đổi và dễ dàng thoái chí.
Ngoài ra, cung Song Tử làm chủ nhà số 3 – nhà đại diện cho mối quan hệ giữa anh em, họ hàng. Do đó, đôi khi, The Lovers còn nói về mối quan hệ giữa người ruột thịt.
Gắn với bản chữ cái Hebrew, The Lovers ứng với mẫu tự thứ 7: Zain – có nghĩa là Thanh Kiếm. Thanh kiếm trong huyền học Do Thái chính là thanh kiếm lửa được mô tả trong sáng thế ký, mà kiểu dzích dzắc của nó đã tạo nên biểu đồ cây sự sống – “Người trục xuất con người, và ở phía đông vườn Eden, Người đặt các thần hộ giá với lưỡi gươm sáng lóe, để canh giữ đường đến cây trường sinh”.
Tóm lại, The Lovers là lá bài đại diện cho tình yêu, là sự thống nhất giữa những người yêu nhau trong sự hòa hợp giữa các giá trị riêng của mỗi người. Mặt khác, nó còn nói lên sự lựa chọn, hành động bắt buộc trong những tình thế tiến thoái lưỡng nan. Ngoài ra, nó còn nói về tình cảm anh em, họ hàng trong gia tộc. Tuy nhiên, ở nghĩa ngược, The Lovers lại nói về sự không hòa thuận, mất cân bằng và sai lệch giá trị.
Xem toàn bộ bài viết trong cuốn Mật Mã Bài Tarot.
Tài liệu tham khảo:
· Sáng Thế Ký
· Những bí ẩn triết lý và Đạo học của các con số, www.tarothuyenbi.info, Nguyễn Tiến Văn dịch và giới thiệu
· Tarot chú giải – Phùng Lâm – Thư viện Tarot Huyền Bí
· Sơ lược về 10 con số trong Minors – Bé Béo, Niran Gokuraku – www.tarothuyenbi.info
· Seventy Eight Degrees of Wisdom (Rachel Pollack) – 78 Độ Minh Triết (Bản dịch của Pansy 88)
· Understanding Aleister Crowley’s Thoth Tarot (Lon Milo DuQuette)
· Tarot Constellations (Mary K. Greer)
· Wizards Tarot Handbook (Corrine Kenner)
· Tarot and Astrology (Corrine Kenner)
· Tarot of the Sidhe Companion (Emily Carding)
· The Mary – El Tarot Companion (Marie White)
· Western Mysteries (David Allen Hulse) – Bí Mật Phương Tây (NXB Văn hóa Thông tin)
· Quy luật vũ trụ (Joanna Martine Woolfolk) – NXB Đồng Nai
· Website: www.tarotteaching.com
· Website: www.wikipedia.com
Thảo Nguyễn, thành viên Tarot Huyền Bí. Bài viết mang quan điểm của tác giả. Viết dưới sự hướng dẫn của Phùng Lâm và Phillippe Ngo.
